Wilno
Zapraszamy do poznania stolicy Litwy oraz dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, miasta pięknie położonego nad rzekami Wilią i Wilejką oraz pełnego wspaniałych zabytków.
Zabytki Wilna
Wilno było stolicą historycznego Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz jednym z najwspanialszych miast Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Turysta z Polski będzie zainteresowany śladami polskiej kultury, których jest tu oczywiście wiele. Dzisiejsze Wilno to przede wszystkim urocze, zadbane, europejskie miasto. Można tu z dużą przyjemnością spędzić kilka dni, poznając zabytki, malownicze zakamarki, kulturę miasta oraz kuchnię litewską w najlepszym wydaniu.
Katedra wileńska, a właściwie Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie ma bryłę rzadko spotykaną w architekturze sakralnej. Bardziej przypomina elegancki budynek rządowy niż kościół. Katedrę odbudowano w stylu klasycystycznym na przełomie XVIII i XIX wieku, po częściowym zawaleniu się starszej, barokowej budowli w skutek zniszczeń w czasie wcześniejszych wojen i pożarów. W czasach sowieckiej okupacji Litwy katedrę przekształcono na magazyn, w późniejszych latach organizowano tu wystawy obrazów i koncerty. Bazylika przez wiele lat niszczała, podobnie jak wiele wileńskich kościołów. Sowieci w latach 50. wysadzili stojące na szczycie kościoła rzeźby oraz systematycznie niszczyli liczne tablice pamiątkowe w języku polskim znajdujące się we wnętrzu. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości katedra została odnowiona oraz rekonsekrowana.
Wewnątrz kościoła uwagę zwraca piękna królewska kaplica św. Kazimierza, patrona Litwy. Ta barokowa kaplica powstała w latach 1623-1636 i jej centralnym elementem jest trumna z relikwiami świętego. Do czasu zajęcia Wilna przez wojska moskiewskie w roku 1654 r. i splądrowania miasta, kaplica św. Kazimierza wyróżniała się drogimi marmurowymi i hebanowymi dekoracjami, sztukaterią i malarstwem. Zdobiona srebrem i złotem zaliczała się do najwybitniejszych dzieł architektury i sztuki Rzeczypospolitej XVII wieku. Dziś kaplica została doskonale odnowiona i wywiera duże wrażenie bogactwem barokowych dekoracji i srebrnymi posągami królewskimi.
Charakterystycznym punktem na mapie miasta są dwa kościoły zbudowane na przełomie XV i XVI wieku w stylu późnego gotyku. Trochę starszy jest położony bardziej w głębi kościół św. Franciszka i św. Bernardyna. Położony bliżej ulicy Kościół św. Anny posiada wspaniałą koronkową fasadę z różnego rodzaju i kształtu cegieł. Budowniczym był sprowadzony przez Aleksandra Jagiellończyka miejski architekt Gdańska Michał Enkinger. Wyposażenie kościołów uległo wielokrotnie zniszczeniu w burzliwej historii miasta, dziś najciekawsze są barokowe ołtarze w kościele św. Anny oraz niedawno odkryte unikatowe renesansowe freski w kościele św. Franciszka.
W czasie prac konserwatorskich w 1981 odkryto w kościele gotyckie malowidła ścienne z początku XVI wieku, stanowiące unikat na skalę światową. Freski powstały w stylu gotyckim, ale kompozycja i przedstawienie noszą cechy renesansu. Kościół przez wiele lat niszczał, w latach 40. władze ZSRR zamknęły go i przekształciły w magazyn. Malowidła przetrwały pod warstwami tynku, obecnie odrestaurowane zachowały się w doskonałym stanie.
Ostra Brama
Zbudowana w początkach XVI wieku miejska brama średniowiecznym zwyczajem chroniona była cudownym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Dziś dobudowana do bramy niezwykła kaplica jest jednym z najczęściej odwiedzanych przez Polaków miejsc w Wilnie.
Zwyczajem biorącym początek w średniowieczu było umieszczanie we wnękach ponad bramami obronnymi świętych obrazów mających chronić miasto przed najeźdźcami. Wilno pierwotnie miało w murach miejskich pięć bram, w tym bramę Miednicką na drodze prowadzącej do Miednik. Brama ta była nazywana także Ostrą, od części południowego przedmieścia Wilna zwanego Ostry Koniec. Kwadratową wieżę bramową wzniesiono wraz z murami obronnymi na początku XVI wieku, jest o tym wzmianka w przywileju wydanym mieszczanom wileńskim przez króla Aleksandra Jagiellończyka 6 września 1503. Mury obronne oraz inne bramy nie dotrwały do naszych czasów, pozostała tylko Ostra Brama, reszta została zniszczona i ostatecznie rozebrana w XIX wieku. Umieszczony na Bramie obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej stał się przedmiotem kultu, od wewnętrznej strony dobudowano kaplicę oraz prowadzące do niej krużganki. Całość jest niezwykła, obraz widać już z ulicy, po wejściu do kaplicy jest niemal na wyciągnięcie ręki.
Kościół św. Ducha to późno barokowa świątynia zbudowana w latach 1753–1770. Bogato zdobione wnętrze przetrwało w dobrym stanie do naszych czasów, kościół funkcjonował nawet w czasach ZSRR. Dziś opiekują się nim polscy dominikanie, msze odbywają się w nim wyłącznie po polsku. Kościół pełni rolę głównej świątyni dla mniejszości polskiej w Wilnie. Do kościoła przylegają budynki klasztorne, wejście do świątyni wiedzie przez korytarz, w którym zachowały się ciekawe freski z XVIII wieku. Na uwagę zasługują także imponujące organy z 1776 roku, najstarszy tego typu zachowany instrument na Litwie.
Niedaleko Ostrej Bramy zauważymy charakterystyczną, pochodzącą z z II połowy XVIII wieku Bramę Bazyliańską. Jest to wejście na teren grekokatolickiego klasztoru Bazylianów oraz cerkwi Trójcy Świętej. W XVII wieku klasztor przypadł kościołowi unickiemu, po przebudowie w II poł. XVIII wieku architektura zespołu uległa latynizacji.
Jednym z charakterystycznych budynków Starego Miasta jest Pałac Paców przy dawnej ul. Wielkiej. Po przebudowie w XVII wieku była to najwspanialsza rezydencja magnacka na Litwie, goszcząca Jana III Sobieskiego czy Napoleona Bonaparte. Budynek podniszczały w czasach carskich obecnie został odnowiony i mieści luksusowy hotel.
Informacje praktyczne
Wilno jest chętnie odwiedzane przez turystów z Polski ze względu na historię i sentyment do tego miasta. Dużo osób przyjeżdża własnymi samochodami, poruszanie się autem po mieście nie stanowi problemu, korki są mniejsze niż w wielu dużych polskich miastach. Drogie są natomiast parkingi, należy się liczyć z opłatą 2,5 Euro za godzinę. Z drugiej strony znalezienie miejsca do zaparkowania nawet w pobliżu największych zabytków nie jest zwykle dużym problemem. Warto posiadać monety euro, parkomaty podobne do warszawskich nie zawsze przyjmują płatność kartą.
Wzgórze zamkowe
Wjazd lub spacer na Wzgórze Zamkowe to dobry pomysł na rozpoczęcie zwiedzania Wilna. Z zamku pozostały niezbyt imponujące resztki, ale rozpościerają się stąd doskonałe widoki na miasto. Wjazd jest możliwy za opłatę windą, więc nie wymaga to dużego wysiłku. W pobliżu wzgórza zamkowego znajduje się spory i niedrogi parking, na którym można pozostawić na dłużej samochód. U podnóża Góry Zamkowej znajduje się Stary Arsenał oraz muzeum Narodowe.
Troki
Pierwsza stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego zachwyca dziś imponującym zamkiem na jeziorze Galwe oraz drewnianą architekturą karaimskich domów.
Troki są miastem ważnym dla Litwinów jako pierwsza stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz późniejsza rezydencja Wielkich Książąt. Obecny zamek na wyspie na jeziorze Galwe ukończono w 1409 r. W tym czasie nastąpił też rozkwit miasta, okres świetności przypadł na XV i XVI wiek, miasto było wtedy stolicą województwa trockiego. Zamek został mocno zniszczony w czasie wojen z Moskwą w XVII wieku, od tego czasu popadał w ruinę. Obecny zamek jest XX wieczną rekonstrukcją, wygląda niezwykle malowniczo i jest jedną z największych atrakcji Litwy. Przejrzyste wody jeziora Galwe zachęcają do odpoczynku w tym miejscu i skorzystania z bogatej oferty atrakcji.
W mieście zamieszkują potomkowie Karaimów, grupy etnicznej i religijnej, sprowadzonych tu w średniowieczu z Krymu przez Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda Kiejstutowicza. Karaimowie pełnili służbę jako gwardia przyboczna i ochrona Wielkiego Księcia. Oderwani od swoich siedzib byli niezależni od innych rodów litewskich i nieprzekupni. Większość domów w Trokach jest drewniana, bardzo zadbana i pomalowana na żywe kolory. Tworzy to miłą i oryginalną atmosferę oraz zachęca do spacerów po mieście.